اگزیستانسیال (روانشناسی وجودی) چیست ؟

اگزیستانسیال یا رواندرمانی وجودی یک روش درمانی در روانشناسی است که بر پایه نظریه اگزیستانسیالیسم ساخته شده است. این نظریه بر این اصل متمرکز است که برای داشتن زندگی معنا دار، باید به وجود معنا داری در زندگی پرداخته شود. در ادامه با روانکده همراه باشید.

درمان اگزیستانسیال بر این تمرکز دارد که انسان‌ ها برای داشتن زندگی معنادار و پرمعنا، باید به دنبال وجود، هویت و خودباوری خود باشند. این روش درمانی بر روی توسعه یافتگی فردی، ارتقاء اعتماد به نفس، پیدا کردن هدف و معنا در زندگی و بهبود کیفیت زندگی تمرکز دارد.

تکنیک‌های مختلفی برای اجرای درمان اگزیستانسیال وجود دارد، از جمله مصاحبه‌های معنادار، تمرینات خلاقیت و هنر درمانی، تحلیل رویاها و اشعار، تمرینات ارتباطی و گروهی، مدیتیشن و مراقبه.

آشنایی با اگزیستانسیال (روانشناسی وجودی)

اگزیستانسیال یک جریان روانشناسی وجودی است که بر این باور است که هر فرد برای رسیدن به معنا و ارزش در زندگی خود باید با وجود ابهامات و نارضایتی‌هایی که درون خود حس می‌کند، مواجه شود. این جریان در دهه 1950 میلادی توسط روانشناس آمریکایی، ایرینه وایزلر به وجود آمد.

به عنوان یک جریان روانشناسی، اگزیستانسیال به شناخت و درک وجود و بررسی مسائلی مربوط به وجود فرد می‌ پردازد. این باور به گونه ای است که هر فرد به دنبال یافتن معنا و ارزش در زندگی خود است و این معنا و ارزش به دو صورت بنیادی و متشکل وجود دارد.

بنیادی بودن،  معنا و ارزش به معنای داشتن بعد های خاصی از وجود ؛ مانند رابطه با دیگران، احساسات و شادی است. معنا و ارزش متشکل به معنای وجود چالش ‌ها، ترس‌ها، اضطراب‌ها و دغدغه‌ها هستند که هر فرد برای رسیدن به بنیادی بودن معنا و ارزش باید با آن‌ها مواجه شود.

از جمله روش‌های روان درمانی در این حوزه می ‌توان به روش مشاوره اگزیستانسیال اشاره کرد که بر اساس آن روانشناس با استفاده از تکنیک‌های مختلف، فرد را به سمت پذیرش و ادراک مسائل وجودی خود هدایت می‌ کند تا با تغییر در فهم او از وجود، او را به سمت رسیدن به معنا و ارزش در زندگی خود هدایت کند.

رواندرمانی اگزیستانسیال

رواندرمانی اگزیستانسیال به عنوان یک رویکرد روان درمانی، بر پایه ایده‌ ی اصلی وجود بی‌ معنا است استوار است. این رویکرد به دنبال کمک به بیماران برای پیدا کردن معنا و ارزش در زندگی آن‌ ها می‌ باشد. در ادامه به برخی از راهکارهایی که در این رویکرد مورد استفاده قرار می ‌گیرند، می پردازیم .

• پذیرش واقعیت : یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های این رویکرد، پذیرش واقعیت است. به عبارتی دیگر، اگر بیمار قادر به پذیرش واقعیت و وجود ناآرامی و ناتوانی در زندگی خود است، نمی‌توان به پیدا کردن معنا در زندگی پرداخت.
• مسئله ‌محوری : برای پیدا کردن معنا در زندگی، باید از مسائل و مشکلاتی که در زندگی با آن‌ ها مواجه هستیم، آگاه شویم. در این رویکرد، به بیماران آموزش داده می ‌شود که برای پیدا کردن معنا در زندگی، باید به سمت مسئله‌ هایی که با آن‌ها مواجه هستند، حرکت کنند و این مشکلات را با اراده و تصمیم ‌گیری خود پیش ببرند.
• زمان حال : این رویکرد، بیماران را به سوی زمان حال هدایت می‌کند. یعنی به جای فکر کردن درباره آینده یا گذشته، باید در حال حاضر زندگی کنیم و سعی کنیم تا حس معنایی را در زندگی‌مان به دست آوریم.

در رواندرمانی اگزیستانسیال، روانشناسان به دنبال کمک به افراد برای پیدا کردن معنا و ارزش در زندگی هستند. این رواندرمانی بر این اصل تمرکز دارد که هر فرد باید به صورت فردی و خودشناسی به پیدا کردن معنا و ارزش در زندگی خود بپردازد.

بیشتر بخوانید: آیا رابطه جنسی در ایام خاص دینی مانند ماه محرم، رمضان یا شب قدر حرام است؟

به عنوان مثال، رواندرمانی اگزیستانسیال ممکن است شامل کار با مفاهیمی مانند مرگ، وجود، خالقیت و انتخاب شخصی باشد. هدف نهایی این است که فرد بتواند درک بهتری از خود و جایگاه خود در دنیا پیدا کند و از طریق این برداشت، به معنای زندگی دست یابد.

برخی از راهکارهای موثر در رواندرمانی اگزیستانسیال شامل موارد زیر هستند:

• مطرح کردن سوالاتی در مورد معنا و ارزش در زندگی.
• کمک به فرد برای کشف ارزش های شخصی و معنای زندگی خود.
• تشویق به پذیرش و بررسی احساسات منفی و احساسات ترس و نگرانی.
• رویارویی با واقعیت مرگ و مرگبار بودن زندگی و کمک به فرد برای پذیرش این واقعیت.
• تقویت توانایی فرد در انتخاب و تصمیم گیری، و تشویق به انتخاب های خودسرانه.

با این حال، باید توجه داشت که رواندرمانی اگزیستانسیال یک رویکرد درمانی خاص است و نباید برای همه افراد به عنوان راه حل مناسب در نظر گرفته شود. همچنین، برخی از مسایل مانند اضطراب و افسردگی نیاز به درمان های دیگر دارند .

اگزیستانسیال و ارتباط آن با اضطراب و افسردگی چیست ؟

اگزیستانسیال به عنوان یک مدل روان‌شناختی وجودی، بر پایهٔ این باور ساخته شده است که انسان به دنبال پیدا کردن معنا و هدف در زندگی است. بنابراین، هرگونه ناکامی در این مسیر می‌تواند باعث ایجاد اضطراب و افسردگی شود. در ادامه، به برخی راهکارهای کاهش اضطراب و افسردگی در قالب اگزیستانسیال پرداخته خواهد شد:

• توسعهٔ شناخت بالینی : شناخت بالینی به معنای شناخت نقاط قوت و ضعف خود، به عنوان یک شخص وجودی است. با شناخت بیشتر خود، می‌توان بهتر درک کرد که معنا و هدف شخصی در زندگی چیست.
• تمرین برای زندگی به ‌صورت حال حاضر : تمرین در زندگی به‌صورت حال حاضر و از لحظه‌به‌لحظه، از اهمیت بسیاری برخوردار است. با تمرکز بر لحظه‌ ی حاضر و لذت بردن از زندگی، احساس شادی و رضایت افزایش می‌ یابد.
• پذیرش ناکامی : پذیرش ناکامی و بی ‌نتیجه بودن تلاش‌ها، به عنوان یکی از اصول اگزیستانسیال، می‌تواند به کاهش اضطراب و افسردگی کمک کند. بدون پذیرش ناکامی، افراد ممکن است در چرخهٔ عدم موفقیت و تلاش‌ های ناموفق به سر می‌برند.

یکی از راه‌های مقابله با اضطراب و افسردگی برای افرادی که احساس ابهام و بی ‌معنیت در زندگی می ‌کنند، استفاده از روش‌های درمانی مبتنی بر اگزیستانسیال است. درمان اگزیستانسیال با تمرکز بر معنا و هدف در زندگی، به فرد کمک می‌کند تا به طور فعالانه به موضوعاتی که برایش مهم هستند بپردازد و با این کار احساس رضایت و رضایتمندی از زندگی خود را بهبود بخشد.

کلام آخر

باور به اینکه زندگی معنادار است و هر فردی می تواند در آن معنا و هدفی برای خود پیدا کند، از مبانی اصلی اگزیستانسیال یا رواندرمانی وجودی است. در این روش روانشناسی، بر این باور است که انسان ها برای داشتن زندگی معنادار، باید به جستجوی خود و بیان احساسات و ارزش های شخصی خود بپردازند.

به عنوان یک روش روان درمانی، اگزیستانسیال می تواند به افراد کمک کند تا با نگاه کردن به زندگی از زوایای مختلف، یافتن معنا و هدف واقعی آن، بهبودی در سلامت روان خود را تجربه کنند.