ابتدا شما باید مطمئن شوید که به این اختلال دچار هستید سپس اقدام به درمان آن کنید.
فهرست مطالب
تشخیص اختلال دو قطبی
برای تعیین این که آیا اختلال دو قطبی دارید، ارزیابی شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- معاینه بدنی: پزشک شما ممکن است یک معاینه فیزیکی و تست های آزمایشگاهی برای شناسایی هر گونه مشکل پزشکی که می تواند باعث علائم شما شود انجام دهد.
- ارزیابی روانپزشکی: ممکن است پزشک شما را به یک روانپزشک ارجاع دهد تا در مورد افکار، احساسات و الگو های رفتاری شما صحبت کند. همچنین می توانید یک خودارزیابی روانشناختی یا پرسشنامه را پر کنید. با اجازه شما، ممکن است از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک خواسته شود که اطلاعاتی درباره علائم شما ارائه دهند.
- نمودار خلقی: ممکن است از شما خواسته شود که یک رکورد روزانه از خلق و خو، الگو های خواب یا سایر عواملی که می تواند به تشخیص و یافتن درمان مناسب کمک کند، ارائه دهید.
معیار های اختلال دو قطبی روانپزشک شما ممکن است علائم شما را با معیار های اختلالات دو قطبی و مرتبط با آن در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است، مقایسه کند.
تشخیص اختلال دو قطبی در کودکان
اگرچه تشخیص کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دو قطبی شامل همان معیار هایی است که برای بزرگسالان استفاده می شود، اما علائم در کودکان و نوجوانان اغلب الگو های متفاوتی دارند و ممکن است به خوبی در دسته های تشخیصی قرار نگیرند.
همچنین، کودکانی که دارای اختلال دو قطبی هستند اغلب با سایر بیماری های سلامت روان مانند: اختلال نقص توجه / بیش فعالی (ADHD) یا مشکلات رفتاری نیز تشخیص داده می شوند که می تواند تشخیص را پیچیده تر کند.
در این مورد ارجاع به روانپزشک کودک با تجربه در اختلال دو قطبی توصیه می شود.
روش های درمان اختلال دو قطبی
درمان به بهترین وجه توسط یک پزشک متخصص در تشخیص و درمان بیماری های روانی (روانپزشک) که در درمان اختلالات دو قطبی و مرتبط با آن مهارت دارد باید هدایت شود.
اختلال دو قطبی یک بیماری مادام العمر است. درمان برای مدیریت علائم فرد است. بسته به نیاز شما، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درمان اختلال دو قطبی با دارو
اغلب شما باید فورا شروع به مصرف دارو هایی برای متعادل کردن خلق و خوی خود کنید. اختلال دو قطبی نیاز به درمان مادام العمر با دارو ها دارد، حتی در دوره هایی که احساس بهتری دارید.
افرادی که از درمان نگهدارنده چشم پوشی می کنند در معرض خطر عود علائم یا تغییرات جزئی خلق و خوی هستند که به شیدایی کامل یا افسردگی تبدیل می شوند.
برنامه های درمانی پزشک ممکن است شامل یک برنامه درمانی روزانه باشد. این برنامه ها پشتیبانی و مشاوره مورد نیاز را در زمانی که علائم را تحت کنترل دارید، ارائه می دهند.
در زمان درمان اگر با الکل یا مواد مخدر نیز مشکل دارید، به درمان سوء مصرف مواد نیز نیاز خواهید داشت. در غیر این صورت، مدیریت اختلال دو قطبی می تواند بسیار دشوار باشد.
بستری شدن در بیمارستان اگر رفتار خطرناکی دارید، احساس خودکشی می کنید یا از واقعیت جدا می شوید (روان پریشی)، ممکن است پزشک شما بستری شدن در بیمارستان را توصیه کند.
دریافت درمان روانپزشکی در بیمارستان می تواند به شما کمک کند تا آرام و ایمن باشید و خلق و خوی شما را تثبیت کند، چه در حال داشتن یک دوره شیدایی یا افسردگی شدید.
درمان های اولیه برای اختلال دو قطبی شامل داروها و مشاوره روانشناختی (روان درمانی) برای کنترل علائم است، و همچنین ممکن است شامل آموزش و گروه های حمایتی نیز باشد.
برای درمان دو قطبی چه دارو هایی استفاده می شود؟
تعدادی از دارو ها برای درمان اختلال دو قطبی استفاده می شود. انواع و دوز های دارو های تجویز شده بر اساس علائم خاص شما است. دارو ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
دارو های تثبیت کننده های خلق و خو
شما معمولا برای کنترل دوره های شیدایی یا هیپومانیک به داروهای تثبیت کننده خلق و خو نیاز دارید. نمونه هایی از تثبیت کننده های خلق و خوی عبارتند از لیتیوم (Lithobid) ، والپروئیک اسید (Depakene) ، دیوالپروکس سدیم (Depakote) ، کاربامازپین (Tegretol، Equetro، دیگران) و لاموتریژین (Lamictal) .
دارو های ضد روان پریشی
اگر علایم افسردگی یا شیدایی علیرغم درمان با سایر دارو ها ادامه یافت، یک داروی ضد روان پریشی مانند: اولانزاپین (Zyprexa) ، ریسپریدون (Risperdal) ، کوتیاپین (Seroquel) ، آریپیپرازول (Abilify) ، زیپراسیدون (Geodon) ، لورازیدون (Latuda) اضافه کنید یا آسناپین (سافریس) ممکن است کمک کند.
پزشک ممکن است برخی از این دارو ها را به تنهایی یا همراه با یک تثبیت کننده خلق و خو تجویز کند.
دارو های ضد افسردگی
پزشک شما ممکن است یک داروی ضد افسردگی برای کمک به مدیریت افسردگی اضافه کند. از آن جایی که گاهی اوقات یک داروی ضد افسردگی می تواند باعث ایجاد یک دوره شیدایی شود، معمولا همراه با یک تثبیت کننده خلق و خو یا ضد روان پریشی تجویز می شود.
ضد افسردگی – ضد روان پریشی: داروی Symbyax ترکیبی از فلوکستین ضد افسردگی و اولانزاپین ضد روان پریشی است. به عنوان درمان افسردگی و تثبیت کننده خلق و خو عمل می کند.
دارو های ضد اضطراب
بنزودیازپین ها ممکن است به کاهش اضطراب و بهبود خواب کمک کنند، اما معمولا به صورت کوتاه مدت استفاده می شوند.
پیدا کردن داروی مناسب
پیدا کردن دارو یا دارو های مناسب برای شما افراد مبتلا به بیماری دو قطبی به آزمون و خطا نیاز دارد. اگر یکی برای شما خوب کار نمی کند، چندین مورد دیگر وجود دارد که باید امتحان کنید. این فرآیند نیاز به صبر دارد، زیرا برخی از دارو ها هفته ها تا ماه ها نیاز دارند تا اثر کامل خود را نشن دهند.
پزشک شما باید بتواند تشخیص دهد که کدام دارو ها برای تسکین علائم شما با کم ترین عوارض جانبی آزار دهنده عمل می کنند. همچنین ممکن است با تغییر علائم شما نیاز به تنظیم دارو ها باشد.
بیشتر بخوانید: افسردگی دیس تایمی چیست؟
اثرات جانبی دارو های دو قطبی
عوارض جانبی خفیف اغلب با یافتن دارو ها و دوز های مناسب برای شما بهبود می یابند و بدن شما با دارو ها سازگار می شود. اگر عوارض جانبی آزاردهنده ای دارید با پزشک یا متخصص سلامت روان خود صحبت کنید.
سر خود در دوز دارو ها تغییراتی ایجاد نکنید یا مصرف دارو های خود را قطع نکنید. اگر داروی خود را قطع کنید، ممکن است عوارض ترک را تجربه کنید یا علائم شما بد تر شود یا عود کند.
ممکن است بسیار افسرده شوید، احساس خودکشی کنید یا دچار یک دوره مانیک یا هیپومانیا شوید. اگر فکر می کنید باید تغییری ایجاد کنید، با پزشک خود تماس بگیرید.
دارو های اختلال دو قطبی در زمان بارداری
تعدادی از دارو ها برای اختلال دو قطبی می توانند با نقایص مادرزادی همراه باشند و می توانند از طریق شیر مادر به کودک شما منتقل شوند. برخی از دارو ها مانند والپروئیک اسید و دیوالپروکس سدیم نباید در دوران بارداری استفاده شوند.
همچنین، دارو های ضد بارداری ممکن است زمانی که همراه با برخی از دارو های اختلال دو قطبی مصرف شوند، کارایی خود را از دست بدهند.
در صورت امکان، قبل از باردار شدن، گزینه های درمانی را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر برای درمان اختلال دو قطبی خود دارو مصرف می کنید و فکر می کنید ممکن است باردار باشید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
درمان اختلال دو قطبی با روان درمانی
روان درمانی بخش مهمی از مسیر درمان اختلال دو قطبی است و می تواند در محیط های فردی، خانوادگی یا گروهی ارائه شود. چندین نوع درمان ممکن است مفید باشد. این شامل:
ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی (IPSRT)
بر تثبیت ریتم های روزانه مانند خواب، بیداری و زمان غذا تمرکز دارد. یک روال ثابت، مدیریت بهتر خلق و خو را امکان پذیر می کند. افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است از ایجاد یک برنامه روزانه برای خواب، رژیم غذایی و ورزش سود ببرند.
درمان شناختی رفتاری CBT
تمرکز بر شناسایی باور ها و رفتار های ناسالم و منفی و جایگزینی آن ها با باور های مثبت و سالم است. CBT می تواند به شناسایی عواملی که باعث ایجاد دوره های دو قطبی شما می شود کمک کند. همچنین راهبرد های موثری برای مدیریت استرس و کنار آمدن با موقعیت های ناراحت کننده یاد می گیرید.
آموزش روانی
یادگیری در مورد اختلال دو قطبی (آموزش روانی) می تواند به شما و عزیزان تان در درک این بیماری کمک کند. دانستن این که چه اتفاقی در حال رخ دادن است می تواند به شما کمک کند تا بهترین پشتیبانی را دریافت کنید، مسائل را شناسایی کنید، برنامه ای برای جلوگیری از عود و ادامه درمان داشته باشید.
درمان خانواده محور
حمایت خانواده و ارتباط می تواند به شما کمک کند تا برنامه درمانی خود را رعایت کنید و به شما و عزیزان تان کمک کند علائم هشدار دهنده نوسانات خلقی را تشخیص داده و مدیریت کنید.
سایر گزینه های درمانی اختلال دو قطبی
بسته به نیاز شما، درمان های دیگری ممکن است به درمان اختلال دو قطبی شما اضافه شود.
تشنج الکتریکی (ECT)
در طول درمان با تشنج الکتریکی (ECT)، جریان های الکتریکی از مغز عبور می کنند و عمدا باعث ایجاد یک تشنج کوتاه می شوند. به نظر می رسد ECT باعث ایجاد تغییراتی در شیمی مغز می شود که می تواند علائم برخی از بیماری های روانی را معکوس کند.
اگر با دارو ها بهبود نیافتید، به دلایل سلامتی مانند بارداری نمی توانید دارو های ضد افسردگی مصرف کنید یا در معرض خطر بالای خودکشی هستید، ECT ممکن است گزینه ای برای درمان دو قطبی باشد.
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS)
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) به عنوان یک گزینه برای کسانی که به دارو های ضد افسردگی پاسخ نداده اند، در حال بررسی است.
درمان دو قطبی در کودکان و نوجوانان
درمان برای کودکان و نوجوانان به طور کلی بر اساس مورد به مورد، بسته به علائم، عوارض جانبی دارو و سایر عوامل تعیین می شود. به طور کلی، درمان شامل:
دارو ها
برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دو قطبی، اغلب همان نوع دارو ها که در بزرگسالان استفاده می شود، تجویز می شود. تحقیقات کم تری در مورد ایمنی و اثربخشی دارو های دو قطبی در کودکان نسبت به بزرگسالان وجود دارد، بنابراین تصمیمات درمانی اغلب بر اساس تحقیقات بزرگسالان است.
روان درمانی
درمان اولیه و طولانی مدت می تواند به جلوگیری از بازگشت علائم کمک کند. روان درمانی می تواند به کودکان و نوجوانان کمک کند تا کار های روزمره خود را مدیریت کنند، مهارت های مقابله ای را توسعه دهند، مشکلات یادگیری را برطرف کنند، مشکلات اجتماعی را حل کنند و به تقویت پیوند ها و ارتباطات خانوادگی کمک کنند و در صورت نیاز، می تواند به درمان مشکلات سوء مصرف مواد رایج در کودکان بزرگ تر و نوجوانان مبتلا به اختلال دو قطبی کمک کند.
آموزش روانی
آموزش روانی می تواند شامل یادگیری علائم اختلال دو قطبی و تفاوت آن ها با رفتار های مربوط به سن رشد، موقعیت و رفتار فرهنگی مناسب کودک شما باشد. درک در مورد اختلال دو قطبی نیز می تواند به شما در حمایت از فرزند تان کمک کند.
سلام . من جانباز و همی پلژی فلج مغزی سمت چپ بدن هستم . پس از سی سال مصرف داروهای نسل قدیم سه حلقه ای ، حدود هشت ساله دپاکین و کوئیتیاپین و … مصرف می کنم ، کیفیت خواب و زندگی ام بشدت بهبود پیدا کرده .
حالا من از داروهای برند خارجی استفاده میکنم ، اگر از رهاکین یا ترانکوپین ایرانی استفاده کنم نحوه زندگی ام افت می کند؟
من 54 سالمه و حدود پنج ماهه تحت مشاوره روانشناس بالینی هم هستم . تشکر خانم دکتر