تاریخ امروز :9 فروردین 1403

اختلال وسواس فکری چیست؟

اختلال وسواس فکری یا (OCD)  اختلالی است که در آن افراد افکار، ایده ‌ها یا احساسات (وسواس) مکرر و ناخواسته دارند که باعث می ‌شود آن ‌ها را به انجام کاری تکراری وادار کند.

رفتار های تکراری مانند شستن دست ها، چک کردن اشیا یا تمیز کردن، می تواند به طور قابل توجهی در فعالیت های روزانه و تعاملات اجتماعی فرد اختلال ایجاد کند.

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری یا OCD افکار ناراحت کننده یا رفتار های تکراری دارند. با این حال، این افکار و رفتار ها معمولا زندگی روزمره را مختل نمی کنند.

برای افراد مبتلا به OCD، افکار پایدار و رفتار ها سفت و سخت هستند. انجام ندادن رفتار ها معمولا باعث ناراحتی شدید در آن ها می شود. بسیاری از افراد مبتلا به وسواس فکری یا OCD هستند می دانند شرایط آن ها نرمال نبوده و رفتار ها آن ها واقع بینانه نیست.

حتی اگر بدانند وسواس های شان واقع بینانه نیست، افراد مبتلا به OCD در رها شدن از افکار وسواسی یا توقف اعمال اجباری مشکل دارند.

انواع وسواس فکری

انواع وسواس فکری

وسواس فکری، تصاویری تکرار شونده و مداوم هستند که باعث ایجاد احساسات ناراحت کننده مانند اضطراب یا انزجار می شوند. بسیاری از افراد مبتلا به OCD تشخیص می دهند که افکار یا تصاویر محصول ذهن آن ها است و بیش از حد یا غیر منطقی است.

با این حال، ناراحتی ناشی از این افکار مزاحم را نمی توان با منطق یا استدلال حل کرد. اکثر افراد مبتلا به OCD سعی می کنند با اجبار، ناراحتی وسواس های فکری را کاهش دهند، وسواس ها را نادیده بگیرند یا سرکوب کنند، یا حواس خود را با فعالیت های دیگر پرت کنند.

وسواس های معمولی

  • ترس از آلوده شدن توسط افراد یا محیط زیست
  • افکار یا تصاویر جنسی مزاحم
  • ترس از بیان فحاشی یا توهین
  • نگرانی شدید در مورد نظم، تقارن یا دقت
  • افکار مزاحم مکرر صدا ها، تصاویر، کلمات یا اعداد
  • ترس از دست دادن یا دور انداختن وسیله ای مهم

انواع اجبار فکری

انواع اجبار فکری

اجبار ها رفتار ها یا اعمال ذهنی تکراری هستند که فرد احساس می کند در پاسخ به یک وسواس مجبور به انجام آن ها می شود. این رفتار ها معمولا از پریشانی فرد مرتبط با وسواس پیشگیری یا کاهش می دهد.

اجبار ممکن است پاسخ ‌های بیش از حدی باشد که مستقیما به یک وسواس مرتبط باشد (مانند شستن بیش از حد دست ‌ها به دلیل ترس از آلودگی) یا اقداماتی که کاملا با وسواس ارتباطی ندارند. در شدید ترین موارد، تکرار مداوم رفتار ممکن است روز را پر کند و انجام یک روال عادی را غیرممکن کند.

اجبار های معمولی

  • شستن بیش از حد دست، دوش گرفتن، مسواک زدن یا استفاده کردن از سرویس بهداشتی
  • تمیز کردن مکرر اشیاء خانگی
  • سفارش دادن یا چیدمان اجسام به روشی خاص
  • چک کردن مکرر قفل، سوئیچ یا لوازم خانگی
  • مدام به دنبال تایید یا اطمینان هستید.
  • شمارش مکرر تا یک عدد مشخص

چگونگی تشخیص وسواس فکری

چگونگی تشخیص وسواس فکری

تشخیص وسواس فکری مستلزم وجود وسواس‌ ها و یا اجبار هایی است که زمان‌ بر هستند (بیش از یک ساعت در روز)، باعث ناراحتی قابل توجهی می‌ شوند و عملکرد کاری یا اجتماعی را مختل می ‌کنند.

وسواس فکری یا OCD  تا 3 درصد از مردم ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد و در بین بزرگسالان، زنان کمی بیشتر از مردان مبتلا می شوند. OCD اغلب در دوران کودکی، نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود. میانگین سنی علائم ظاهری 19 سالگی است.

درمان افراد مبتلا به وسواس فکری

درمان افراد مبتلا به وسواس فکری

بیماران مبتلا به OCD که درمان مناسب را دریافت می کنند معمولا بهبود کیفیت زندگی و بهبود عملکرد را تجربه می کنند. درمان ممکن است توانایی فرد را برای عملکرد در مدرسه و کار، توسعه و لذت بردن از روابط، و دنبال کردن فعالیت های اوقات فراغت بهبود بخشد.

 

درمان شناختی  رفتاری وسواس فکری

یکی از درمان ‌های موثر، نوعی درمان شناختی – رفتاری (CBT)  است که به عنوان پیشگیری از مواجهه و پاسخ شناخته می‌ شود. در طول جلسات درمانی، بیماران در معرض موقعیت ‌های ترسناک یا تصاویری قرار می ‌گیرند که بر روی وسواس‌ های آن ها تمرکز دارد، که در ابتدا منجر به افزایش اضطراب می‌ شود.

بیشتر بخوانید: تروما درمانی چیست و چگونه درمان می شود؟

به بیماران آموزش داده می شود که از انجام رفتار های اجباری معمول خود، خودداری کنند. با ماندن در یک موقعیت ترسناک بدون این که اتفاق وحشتناکی بیفتد، بیماران یاد می‌ گیرند که افکار ترسناک آن ها فقط افکار هستند تا واقعیت.

بیماران می آموزند که می توانند بدون تکیه بر رفتار های وسواسی خود کنار بیایند و به مرور زمان اضطراب آن ها کاهش می یابد. با استفاده از دستورالعمل ‌های مبتنی بر شواهد، درمانگران و بیماران معمولا برای ایجاد یک برنامه مواجهه با یکدیگر همکاری می ‌کنند.

جلسات درمانی در خانه هم انجام می شود. برخی از افراد مبتلا به OCD یا وسواس فکری به ویژه آن هایی که بینش محدودی نسبت به بیماری خود دارند، ممکن است به دلیل اضطراب اولیه ای که برمی انگیزد، با شرکت در CBT موافقت نکنند.

دارو های افراد مبتلا به وسواس فکری

دارو های افراد مبتلا به وسواس فکری

دسته ای از دارو های شناخته شده به عنوان مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)  که معمولا برای درمان افسردگی استفاده می شوند، می توانند در درمان OCD نیز موثر باشند.

دوز SSRI مورد استفاده برای درمان OCD معمولا بالا تر از دوز مورد استفاده برای درمان افسردگی است. بیمارانی که به یک داروی SSRI پاسخ نمی دهند، گاهی به داروی دیگری پاسخ می دهند. سایر دارو های روانپزشکی نیز می توانند موثر باشند. سود قابل توجه معمولا شش تا دوازده هفته طول می کشد.

بیماران با علائم OCD خفیف تا متوسط ​​بسته به ترجیح بیمار، توانایی های شناختی و سطح بینش بیمار، وجود یا عدم وجود شرایط روانپزشکی مرتبط و در دسترس بودن درمان، معمولا با CBT یا دارو درمان می شوند. توصیه می شود بیماران مبتلا به علائم شدید OCD هم CBT و هم دارو دریافت کنند.

 

حمایت

در افراد مبتلا به OCD که با خانواده زندگی می کنند، جلب حمایت خانواده برای کمک به تمرین مواجهه در خانه توصیه می شود.

 

خود مراقبتی

حفظ یک سبک زندگی سالم می تواند به مقابله با OCD کمک کند. همچنین، استفاده از تکنیک ‌های آرام‌ سازی اولیه، مانند مدیتیشن، یوگا، تجسم و ماساژ، می ‌تواند به کاهش استرس و اضطراب ناشی از OCD کمک کند.

درمان جراحی مغز و اعصاب (به عنوان مثال، تحریک عمقی مغز، کپسولوتومی قدامی) در موارد مقاوم به درمان نیز انجام می شود.

تحریک عمیق مغز در درمان افراد مبتلا به OCD شدید که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد محبوبیت پیدا کرده است. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که کپسولوتومی قدامی، یک روش جراحی، نیز می‌تواند موثر باشد، اما به دلیل پیش‌ داوری تاریخی به جای عدم اثربخشی بالینی، کم تر مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

 

 سخن آخر

وسواس فکری اذیت هایی که برای خود فرد دارد به همین دلیل در بیشتر موارد این افراد خود اقدام به حل مشکل شان می کنند. در صورتی که عزیزان شما به این شرایط دچار بود حمایت خود را از آن ها دریغ نکنید و در صورت نیاز با یک مشاور در این باره مشورت کنید.

 

درباره “وسواس فکری ” بیشتر بخوانید:

5 یک نظر

  1. رامین کرمانی پاسخ

    سلام.
    واقعا این باورها و افسانه های غلط در تمام خرده فرهنگهای جامعه ما در مورد ازدواج هست اما یک سری باورهای غلط دیگه هم هست از جمله : ازدواج انسان رو کامل میکنه ، همه نیاز به ازدواج دارند و باید ازدواج کنند و…
    در حالیکه اتفاقا برعکس باور اول کسی که می خواد ازدواج کنه باید قبلا از نظر فکری ، عاطفی ، انسانی و شخصیتی رشد کرده باشه تا لیاقت ازدواج و واد ذن و همسر شدن رو پیدا کنه و یا اینکه برخلاف باور دوم همه نیاز ندارند که ازدواج کنند و بعضی افراد به هر دلیلی دوست ندارند ازدواج کنند و تجرد رو ترجیح می دند و یا بعضی افراد اصلا نباید ازدواج کنند از جمله شخصیتهای خودشیفته ، ضدا جتماعی ، مرزی ، اسکیزویید و… ؛معتاد ، بی مسئولیت و کودک صفت ، تبهکار و جنایتکار و.. اصلا مناسب ازدواج و والد شدن و همسر شدن نیستند .

  2. علی محمد بهرامی پاسخ

    من در دوران کودکی به شدت از پدر و مادر کتک خوردم و بین من و خواهر من تبعیض قائل می شدند و خاطره خوبی از کودکی ام ندارم و از هر دو آنها متنفرم… و تا این حد حالم بده که میخوام برم حافظه ام رو پاک کنم… بخشیدن هم برام غیر ممکنه…. من چه کنم؟

  3. حیدر مختاری پاسخ

    سایت کاملی دارین. همیشه درگیر معنی طرحواره درمانی و انواع طرحواره ها بودم

  4. صادق نظری پاسخ

    سلام برای اینکه بتوانیم زمان را مدیریت کنیم باید کارها را در لحظه انجام دهیم وآن کار را با تمرکز بالا انجام دهیم وهمچنین اولویت درکارها بسیار مهم است.ممنونم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *