نحوه رفتار با کودکان خجالتی

همه پدر و مادرها دوست دارند کودکی بانشاط و شیرین زبان داشته باشند؛ اما ممکن است فرزند شما خجالتی و کم رو باشد و نتواند در اجتماع و یا میان هم سن و سال هایش خودی نشان دهد. در این مطلب از روانکده قصد داریم شما را با نشانه های کم رویی کودکان آشنا کنیم و راهکارهای خوبی برای چگونگی رفتار با کودکان خجالتی ارائه دهیم.

دلایل خجالتی بودن کودکان چیست؟

در حقیقت نمی توان دلیل مشخص و قطعی برای کمرویی کودکان مشخص کرد. برخی تحقیقات نشان می دهند که در مغز افراد خجالتی به لحاظ بیولوژیکی تفاوت هایی وجود دارد؛ اما به قطع می توان گفت رابطه مستقیمی بین تعامل نادرست والدین با کودک و تجربیات اجتماعی نامطلوب با کم رویی کودک وجود دارد. برخی عوامل تأثیرگذار در کم رویی کودکان به شرح زیر می باشند:

ژنتیک: ژن ها از جمله عواملی هستند که در شکل گیری شخصیت و روان کودک نقش دارند و نوع روحیه فرد را تا حد زیادی تحت تأثیر قرار می دهند.

مطلب مرتبط:

شخصیت تأثیرپذیر: کودکان با عزت نفس پایین تأثیرپذیری زیادی از عوامل بیرونی دارند و مستعد ترس اجتماعی و خجالتی بودن هستند.

الگوهای رفتاری: اغلب کودکانی که والدین خجالتی دارند؛ به صورت اکتسابی متأثر از رفتار پدر و مادر خود خجالتی بودن را می آموزند.

محرومیت از تعاملات اجتماعی: برخی از والدین ترجیح می دهند فرزند خود را در سنین پایین از اجتماعات دور نگه دارند؛ اما با این کار کودک ممکن است بعدا به کم رویی دچار شود.

انتقاد و سرزنش زیاد:کودکی که مدام از طرف والدین، معلم و یا دوستانش تحقیر و تمسخر شود و مورد سرزنش قرار می گیرد؛ احساس بدی نسبت به خود خواهد داشت و از وجود خود خجالت خواهد کشید.

روابط اشتباه خانوادگی: کودکانی که در خانواده احساس امنیت ندارند و یا به شدت مورد حمایت و کنترل والدینشان قرار می گیرند؛ به افرادی خجول و فراری از جامعه تبدیل می شوند.

برخی مشکلات روانی و جسمی: کودکان مبتلا به اختلالات شنوایی، لکنت زبان و اوتیسم در روابط اجتماعی علائم کم رویی دارند و به ارتباط با دیگران بی علاقه هستند.

طرد شدن: کودکانی که به دلایلی در خانواده یا جامعه طرد می شوند؛ احساس شکست می کنند و فردی کم رو خواهند بود.

مطلب مرتبط: چگونه اعتماد به نفس کودک چهار ساله را بالا ببریم

نشانه های کودک خجالتی و کم رو

کم رویی و خجالتی بودن در نوزادان و کودکان تا حدودی طبیعی می باشد و جای نگرانی زیادی ندارد. به عقیده روانشناسان خجالتی بودن کودکان یک اختلال روانی نیست و صرفا رفتاری طبیعی در آغاز تعاملات اجتماعی می باشد.

بیشتر بخوانید: آیا رابطه جنسی در ایام خاص دینی مانند ماه محرم، رمضان یا شب قدر حرام است؟

اکثر کودکان به دلیل شکل نگرفتن کامل عزت نفس و یا ترس از اجتماع به کم رویی و گوشه گیری پناه می برند؛ اما خبر خوب این است که والدین با شناخت دقیق علائم کم رویی در بچه ها می توانند با حمایت و تشویق کودک خود؛ به درمان خجالتی بودن او کمک کنند.

البته علائم و شدت کم رویی در کودکان متفاوت می باشد و ممکن است در برخی به صورت کمرویی خفیف و در بعضی دیگر از بچه ها نشانه های ترس و کم رویی مداوم و شدید مشاهده شود. برخی از مهم ترین علائم کودک خجالتی عبارتند از:

·       وابستگی و چسبندگی به والدین

اولین و مهم ترین نشانه کم رویی کودک این است که هیچوقت دوست ندارد از والدینش دور شود و معمولا در مهمانی ها و اجتماعات به والدین خود می چسبد و پشت آنها پنهان می شود.

مطلب مرتبط: مشکل اعتماد به نفس کودکان

·       اضطراب اجتماعی

همچنین افسردگی، انزوا،گریه کردن، پنهان کردن سر و بستن چشمان در تعاملات اجتماعی مثل مهمانی ها و مدرسه؛ نشانه های کمرویی کودکان به دلیل اضطراب جتماعی می باشند.

·       رفتارهای پرخاشگرانه

معمولا کودکان کمرو از طرف همسالان خود و یا حتی افراد بزرگسال مورد تمسخر  و آزار و اذیت قرار می گیرند و کودک برای جبران کم رویی خود به پرخاشگری و رفتارهای خشونت آمیز روی می آورد.

·       نداشتن مهارت برقراری ارتباط

برخی کودکان خجالتی دوست دارند با هم سن و سال های خود ارتباط بگیرند و نمی خواهند تنها بمانند؛ اما چگونگی برقراری ارتباط با دیگران را بلد نیستند و به همین دلیل از تعامل اجتماعی دوری می کنند.

·       کمبود اعتماد به نفس

برخی کودکان نیز به دلایل مختلفی اعتماد به نفس و خودباوری ندارند و خود را فردی ناقص و پر عیب می دانند و به همین دلیل همیشه احساس حقارت می کنند و خجل و کمرو هستند.

بهترین رفتار با کودک خجالتی

اگر نشانه های خجالتی بودن را در کودک خود مشاهده کردید؛ بهتر است از همین امروز دست به کار شوید و نحوه رفتار درست با بچه خجالتی را بیاموزید تا مشکل کمرویی فرزندتان حل شود. در نظر داشته باشید که رفتارهای والدین و معلم در تربیت کودک خجالتی و حل مشکل کمبود عزت نفس کودک بسیار حائز اهمیت می باشد. با رعایت نکات زیر در رفتار با کودک کمرو می توانید به او کمک کنید:

مطلب مرتبط: راه های افزایش اعتماد به نفس در کودکان

• هیچوقت برای برقراری ارتباط اجتماعی کودک را تحت فشار قرار ندهید؛ اجازه دهید خودش به آرامی و زمانی که احساس راحتی کرد به دیگرا نزدیک شود.
• در محیط های اجتماعی به یک باره کودک خود را ترک نکنید؛ برای شروع بهتر است به تدریخ و با فاصله های زمانی کم از او دور بمانید.
• به کودک خجالتی خود اطمینان دهید که احساس او را درک می کنید؛ مثلا موقع ورود به مهمانی یا جمعی؛ کمی صبر و توقف داشته باشید تا اضطراب کودک کم شود.
• از حمایت و نگرانی بیش از حد برای کودک خجالتی اجتناب کنید؛ زیرا با این رفتار او حس می کند شرایط واقعا پیچیده و ترسناک است.

• اگر در روابط اجتماعی والدینی با اعتماد به نفس باشید؛ فرزندتان از شما یاد خواهد گرفت و سعی خواهد کرد مثل شما رفتار کند.
• از فرزند خود در برابر تحقیر و تمسخر و برچسب زدن دیگران حمایت کنید.
• با فرزند خود دوستانه صحبت کنید و از او بخواهید به شما بگوید که چه احساسات و ترس هایی دارد؛ همچنین می توانید تجربه های شخصی غلبه بر کم رویی خودتان را با او در میان بگذارید.
• با مشاهده پیشرفت در درمان کم رویی کودک خود؛ کم کم او را وارد محیط های جدید کنید و او را تحسین نمایید؛ حتی می توانید با پاداش های کوچک او را دلگرم کنید که همیشه از حمایت شما برخوردار خواهد بود.
• از مقایسه کودک خجالتی با دیگران بپرهیزید.
• برای استفاده از روش های بازی درمانی و قصه درمانی برای درمان کم رویی کودک می توانید از یک روان درمانگر کمک بگیرید.

کلام آخر

در این مطلب شما را با نشانه های کم رویی کودکان آشنا کردیم و آموختید که با رعایت نکاتی ساده می توانید رفتار درستی با کورک خود داشته باشید و به درمان کم رویی او کمک کنید. فراموش نکنید که اگر کم رویی فرزندتان درمان نشود ممکن است در آینده با مشکلات زیادی روبرو شود.